Şaşırtıcı Gerçekler

Yunanistan'ın Küresel Deniz Ticaretindeki Gücü​

Yunanlı gemi sahipleri, sadece Akdeniz'de değil, küresel ölçekte deniz ticaretinin liderleri konumundadır.

1. Küresel Filo Kontrolü​

• Liderlik: Yunanistan, ticari gemilerin toplam taşıma kapasitesi (Deadweight Tonnage - DWT) bazında dünyanın en büyük filosuna sahiptir.
• Oran: Yunan armatörleri, dünya ticaret filosunun yaklaşık %20 ila %25'ini kontrol etmektedirler. Bu, gemi sayısı 4.000 ila 5.000 arasında değişen devasa bir filo anlamına gelir.
• Gemilerin Niteliği: Kontrol ettikleri filolar, genellikle yüksek kapasiteli petrol tankerleri, dökme yük gemileri (bulk carrier) ve LNG (Sıvılaştırılmış Doğalgaz) taşıyıcıları gibi stratejik öneme sahip gemilerden oluşur.

2. Ekonomik Önemi​

• Ekonominin Temel Taşı: Denizcilik sektörü, Yunanistan ekonomisi için hayati önem taşır. Ülkenin GSYİH'sına ve özellikle döviz gelirlerine büyük katkı sağlar.
• Yatırım: Yunan armatörleri, yeni gemi siparişleri ve filolarını yenileme konusunda sürekli olarak uluslararası tersanelerin en büyük müşterileri arasında yer alır

3. Tarihi ve Kültürel Temel​

Bu güç, tarihsel olarak uzun bir geçmişe dayanır. Antik Çağ'dan bu yana denizcilik kültürüyle iç içe olan Yunanistan, modern dönemde de bu geleneği korumuş ve global finansman imkanlarını kullanarak filolarını büyütmüştür.

Sonuç: Yunanistan, coğrafi olarak küçük bir ülke olmasına rağmen, ticari denizcilik alanında bir küresel süper güç olarak kabul edilmektedir.

Nostradamus, tam adıyla Michel de Nostredame (1503–1566), 16. yüzyılda yaşamış ünlü bir Fransız hekim, eczacı, astrolog ve günümüzde daha çok kahinlikleri ile tanınan bir figürdür.

Temel Bilgiler ve Mirası​

1. Kimliği ve Yaşamı​

• Dönem: 16. yüzyıl (Rönesans Dönemi).
• Ülke: Fransa.
• Meslekleri: Tıp eğitimi aldı ve Veba salgınları sırasında tedavi yöntemleri geliştirmesiyle tanındı. Astronomi ve astrolojiye büyük ilgi duydu.
• Kraliçe İle İlişkisi: Birçok Avrupalı soylu ve yöneticinin danışmanlığını yaptı; en önemlisi Fransa Kraliçesi Catherine de' Medici'nin sarayında astrolog olarak görev yapmasıdır.

2. Ünlü Eseri: Les Prophéties​

• Nostradamus, ününü 1555 yılında yayımladığı ve günümüze kadar popülerliğini koruyan eseri "Les Prophéties" (Kehanetler) ile kazanmıştır.
• Yazım Şekli: Kehanetlerini dörtlükler (quatrains) halinde ve son derece şifreli, sembolik ve muğlak (belirsiz) bir dille yazmıştır. Bu dörtlükler, her biri 100 dörtlüğü içeren "Yüzyıllar" (Centuries) halinde gruplandırılmıştır.

3. Tartışmalar ve Popüler Kültür​

• Muğlak dili nedeniyle, kehanetleri, Büyük Yangınlar, Hitler'in yükselişi, Fransız İhtilali, Ay'a iniş ve 11 Eylül saldırıları gibi tarihteki büyük olaylara sıkça uyarlanmış ve yorumlanmıştır.
• Modern eleştirmenler, onun sadece döneminin politik ve astronomik bilgilerini kullanarak şiirsel tahminler yaptığını ve kehanetlerinin olaylar yaşandıktan sonra geriye dönük olarak yorumlandığını belirtir.

Özetle: Nostradamus, Orta Çağ ve modern çağ arasındaki geçiş döneminde yaşamış, eserleri dünya çapında ilgi görmüş, ancak kehanetlerinin geçerliliği konusunda sürekli tartışma yaratan önemli bir tarihi kişiliktir.

Ay'ın Uzak Yüzü​

1. Neden Hep Aynı Yüzü Görüyoruz? (Kütleçekimsel Kilitlenme)​

Bizim Ay'ın sürekli aynı yüzünü görmemizin nedeni, Ay ve Dünya arasındaki kütleçekimsel kilitlenmedir (Tidal Locking).

• Eş Zamanlı Dönüş: Ay, kendi ekseni etrafında bir tam tur dönüşünü, Dünya etrafındaki bir tam tur yörünge dönüşüyle (yaklaşık 27,3 gün) aynı sürede tamamlar.
• Sonuç: Bu eş zamanlı hareket nedeniyle, Ay'ın sadece tek bir yüzü sürekli olarak Dünya'ya dönük kalır. Bizim hiç görmediğimiz kısım ise Uzak Yüz olarak adlandırılır.

2. Karanlık Yüz Yanılgısı​

"Karanlık Yüz" terimi, bilimsel olarak yanlıştır, çünkü:

• Güneş Işığı: Ay'ın uzak yüzü de yakın yüzü gibi Güneş ışığı alır. Tıpkı Dünya'da gece ve gündüz olması gibi, Ay'ın uzak yüzünde de zaman zaman gündüz yaşanır.
• Aydınlanma: Ay, yörüngesinde dönerken Güneş'ten gelen ışığı eşit olarak alır. Ay'ın bütün yüzeyi (yakın ve uzak yüz), ay döngüsü boyunca (dolunay, yeni ay vb.) sırayla aydınlanır.

Yanlış Anlama: Ay'ın uzak yüzü sadece Yeni Ay (Güneş ile Dünya arasına girdiği) aşamasında tamamen aydınlıktır. Halk arasında "Ay'ın Karanlık Yüzü" denilen kısım, sadece Dünya'dan görülemeyen kısımdır.

Genişletmek için tıkla ...

3. Uzak Yüzün Özellikleri​

Ay'ın uzak yüzü ile yakın yüzü arasında belirgin farklılıklar vardır:

• Krater Yoğunluğu: Uzak yüzey, yakın yüzeye göre daha fazla ve daha yoğun krater içerir.
• Denizler (Mariya): Uzak yüzeyde, Ay'ın volkanik aktivite sonucu oluşmuş koyu renkli ve düz alanları olan "denizler" (mariya) çok daha azdır. Bilim insanları bunun, kabuk kalınlığının farklı olmasından kaynaklandığını düşünmektedir.

Ay'ın uzak yüzü ilk kez 1959 yılında Sovyetler Birliği'nin Luna 3 sondası tarafından fotoğraflandı ve haritalandırıldı. O zamana kadar bu yüzey tamamen bir gizemdi.

1. Dünyanın En Eski Sürekli Faaliyet Gösteren Lunaparkı​

Tarihi kayıtlara göre dünyanın en uzun süredir aralıksız faaliyet gösteren lunaparkı/eğlence alanı:

• Şehir: Klampenborg (Kopenhag yakınları), Danimarka
• Adı: Bakken (Dyrehavsbakken)
• Kuruluş Yılı: 1583
• Özellik: Başlangıçta şifalı olduğuna inanılan doğal bir kaynak etrafında kurulan ve zamanla satıcılar, eğlenceler ve ilkel sürüş mekanizmalarının eklendiği bir eğlence alanı olarak ortaya çıkmıştır.

2. Modern Lunapark (Amusement Park) Konseptinin Doğduğu Şehir​

Modern, sabit bir alanda, biletli sürüş mekanizmalarını ve çok sayıda cazibe merkezini birleştiren lunapark (amusement park) konseptinin öncüsü ise Amerika'da kurulmuştur:

• Şehir: New York (Brooklyn bölgesinde Coney Island)
• Tarih: 1895 - 1904 arası
• Önem: Özellikle 1895'te kurulan Sea Lion Park ve hemen ardından 1903'te açılan ve modern lunaparklara adını veren Luna Park ile Coney Island, günümüzdeki eğlence parklarının temelini atan, sabit ve büyük ölçekli bir eğlence bölgesi haline gelmiştir.

Dolayısıyla, cevabı nasıl tanımladığımıza bağlı olarak:

• Sürekli Açık En Eskisi: Klampenborg, Danimarka (Bakken, 1583)
• Modern Eğlence Parkı Konseptinin Merkezi: New York, ABD (Coney Island)

Genellikle sorulan, Coney Island'daki devasa tesislerin modern lunapark endüstrisini başlattığı kabul edilir.

Giza Piramitlerinin Temel Önemi​

1. Dini ve Siyasi Gücün Sembolü​

• Firavunların Sonsuz Yaşamı: Piramitler, Antik Mısır'da firavunların ölümden sonraki yaşama geçişini sağlamak için inşa edilen mezarlık kompleksleridir. Mısırlılar, firavunun ölümden sonra tanrı olarak göğe yükseldiğine inanıyordu ve piramidin şekli (tepeye doğru yükselen merdiven veya güneş ışını), firavunun ruhunun Güneş Tanrısı Ra'ya ulaşmasını simgeliyordu.
• Tanrı-Kral İmajı: Bu yapılar, firavunun sadece bir yönetici değil, aynı zamanda yaşayan bir tanrı-kral olduğu inancını pekiştiriyor, onun mutlak siyasi ve dini gücünü somutlaştırıyordu.

2. Mimari ve Mühendislik Dehası​

• Teknik Başarı: Özellikle Büyük Piramit (Khufu Piramidi), MÖ 26. yüzyılda, modern vinçler ve makineler olmadan inşa edilmiş 2,3 milyon taş bloktan oluşur. Bu, yapım teknikleri, taş ocağı ve lojistik yönetimindeki olağanüstü mühendislik becerisini kanıtlar.
• Hassasiyet: Piramitler, dört ana yöne (kuzey, güney, doğu, batı) olağanüstü bir hassasiyetle hizalanmıştır. Bu, Mısırlıların astronomi ve matematik bilgisinin ne kadar ileri olduğunu gösterir.
• Yapısal Miras: İnşa edildiğinde dünyanın en yüksek insan yapımı yapısı olan Büyük Piramit, bu unvanı yaklaşık 3800 yıl boyunca korumuştur.

3. Tarihsel ve Kültürel Miras​

• Antik Mısır'a Pencere: Piramitler ve çevresindeki tapınak, mezarlık ile köyler, o dönemin toplumsal örgütlenmesi, günlük yaşamı ve inançları hakkında birincil bilgi kaynağı sağlar.
• Dünya Mirası: Giza Piramitleri, 1979 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almakta olup, küresel tarih ve kültürün korunması gereken en önemli anıtlarından biri olarak kabul edilir.

---

Kısacası: Giza Piramitleri, firavunların tanrısallığını ölümsüzleştiren devasa anıtlar olmasının yanı sıra, Antik Mısır medeniyetinin organizasyon, matematik ve inşaat alanındaki erişilemez teknik yeteneklerinin de yaşayan kanıtıdır.

İran'daki Başlıca Türk Toplulukları​

İran'daki Türk nüfusu, sadece tek bir gruptan değil, farklı dilleri (Oğuz veya Halaç) ve yaşam tarzları (yerleşik/göçebe) olan birden fazla topluluktan oluşur:

• İran Azerileri (Azerbaycan Türkleri):
  
  • Tahmin: 18 Milyon - 25 Milyon (En büyük Türk grubu)
  • Ana Bölgeler: Doğu ve Batı Azerbaycan, Erdebil, Zencan, Kazvin, Tahran, Hamedan.

• Türkmenler:
  
  • Tahmin: 2.5 Milyon - 3 Milyon
  • Ana Bölgeler: Gülistan ve Horasan Eyaletleri (Türkmen Sahra).

• Kaşkay Türkleri:
  
  • Tahmin: 1.5 Milyon - 2 Milyon (Geleneksel olarak göçebe bir topluluk)
  • Ana Bölgeler: Fars ve İsfahan Eyaletleri.

• Diğer Türk Toplulukları:
  
  • Avşarlar, Kaçarlar, Karapapaklar, Halaçlar ve Horasan Türkleri gibi daha küçük gruplar da mevcuttur.

Tokyo'nun En Şaşırtıcı Yönleri​

1. Aşırı Düzen ve Saygı (Süper Organizasyon)​

Dünyanın en kalabalık ve en büyük metropollerinden biri olmasına rağmen, Tokyo'nun kusursuz işleyişi yabancıları hayrete düşürür:

• Tren Dakikliği: Trenlerin saniyelik bir hassasiyetle kalkıp gelmesi ve nadiren gecikme yaşanması şaşırtıcıdır.
• Sessizlik: Milyonlarca insanın hareket ettiği kalabalık trenlerde bile herkesin telefonunu sessize alması ve yüksek sesle konuşmaması beklenmedik bir huzur yaratır.
• Sıra Kültürü: İnsanların otobüs duraklarında, mağaza girişlerinde veya tren beklerken sabırla ve düzenle sıraya girmesi.
• Temizlik ve Güvenlik: Bu kadar büyük bir şehirde sokakların inanılmaz derecede temiz olması ve gece geç saatlerde bile tek başına dolaşmanın bile son derece güvenli olması.

Geleneksel ve Fütüristik Zıtlığı​

Tokyo, geçmiş ve geleceği aynı anda yaşatır. Bu kontrast, ziyaretçiyi adeta zamanda yolculuk yapmış hissettirir:

• Gökdelenlerin Yanındaki Tapınaklar: Shinjuku'nun devasa gökdelenlerinin hemen yanında, yüzlerce yıllık Budist tapınaklarının veya Şinto mabetlerinin sessizce durması şaşırtıcıdır.
• Kıyafet Kültürü: Ginza'da son teknoloji kıyafetler satan lüks mağazaların hemen yanında, kimonolarıyla dolaşan insanlar görmek yaygındır.
• Yüksek Teknoloji Hizmetler: Tuvaletlerin (Washlet) teknolojik karmaşıklığı, robotların hizmet verdiği kafeler ve dikey otoparklar gibi fütüristik deneyimler sunması.

Shibuya Kavşağı'nın Çılgın Kalabalığı​

• Büyüklüğü: Dünyanın en yoğun yaya geçidi olan Shibuya Kavşağı'nda tek bir yeşil ışık yandığında aynı anda tahmini 3.000 kişinin karşıdan karşıya geçmesi ve bu kaosun bile bir düzen içinde ilerlemesi.

Nakit Kullanımı​

• Teknolojik Paradox: Tüm teknolojik gelişmişliğine rağmen, küçük dükkanlar, geleneksel restoranlar ve hatta bazı büyük kuruluşların hala yoğun bir şekilde nakit para (yen) kabul etmesi ve kredi kartı kullanımının sınırlı olması şaşırtıcı gelebilir.

deger16' Alıntı:

Teknolojik Paradox: Tüm teknolojik gelişmişliğine rağmen, küçük dükkanlar, geleneksel restoranlar ve hatta bazı büyük kuruluşların hala yoğun bir şekilde nakit para (yen) kabul etmesi ve kredi kartı kullanımının sınırlı olması şaşırtıcı gelebilir

Genişletmek için tıkla ...

Japonya nakit kullanımı yüksek bir ülke zaten. Toplu taşıma araçlarında bile "farebox" cihazı bulunur. Yolcular içine para atarak ödemesini yapar. Otomat gibi.



Türkiye'de de keşke böyle olsa. Kartla ödeme almayan işyerlerine ve nakit ödeyen insanlara öcü gözüyle bakanlar var bizde maalesef.

Sir Isaac Newton, Londra'da ölmüş ve yine Londra'da gömülmüştür.

Ölüm Yeri ve Tarihi​

• Ölüm Yeri: Kensington, Londra, İngiltere.
• Tarih: 20 Mart 1727 (eski takvime göre 31 Mart 1727).
• Ölüm Nedeni: Newton, 84 yaşında doğal nedenlerle (genellikle idrar yolları ve böbrek sorunları ile ilişkilendirilir) hayatını kaybetmiştir.

Mezarı​

Newton, İngiltere'nin en büyük onur nişanlarından birini alarak, sıradan bir cenaze töreni yerine büyük bir devlet töreniyle gömülmüştür.

• Mezar Yeri: Westminster Abbey (Westminster Manastırı), Londra.

Kendisi, kilisenin en saygın bölümlerinden biri olan nef kısmında, yani ana girişten sonraki orta alanda yer almaktadır. Bu, ona verilen büyük saygının bir göstergesidir, zira o dönemde manastıra sadece soylular ve üst düzey din adamları gömülürdü.

Mezarı, kendisinin anıtının hemen altında, zeminde yer almaktadır.

Erzurum'un En Önemli Tarihi Eserleri​

Erzurum, özellikle Selçuklu ve İlhanlı dönemlerinden kalma mimari eserleriyle ünlüdür:

1. Çifte Minareli Medrese​

Erzurum'un sembolü olarak kabul edilir. Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden biridir ve 13. yüzyılda inşa edilmiştir. İki yüksek minaresi ve taç kapısındaki muhteşem taş işçiliğiyle dikkat çeker.

2. Yakutiye Medresesi​

İlhanlılar dönemine ait (14. yüzyıl) bu medrese, bölgenin en büyük medreselerinden biridir. Günümüzde Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak hizmet vermektedir ve üzerindeki ejder figürleri gibi eşsiz süslemeleriyle bilinir.

3. Erzurum Kalesi​

Şehrin merkezinde yer alan kale, Urartular döneminden beri kullanıldığı düşünülen tarihi bir yapıdır. İç kale ve saat kulesi kısmı ziyarete açıktır.

4. Üç Kümbetler​

Bölge valileri ve yöneticileri için yapılmış anıt mezarlardır. 14. yüzyıla tarihlenirler ve silindirik gövdeleriyle Selçuklu anıt mimarisinin önemli örneklerindendir.

Erzurum'un En Önemli Yiyecekleri (Meşhur Mutfağı)​

Erzurum mutfağı, iklim şartlarına uygun olarak hayvansal ürünlere, unlu mamullere ve uzun süre dayanabilen yiyeceklere dayanır.

1. Cağ Kebabı​

Erzurum'un hatta Türkiye'nin en meşhur kebap türlerinden biridir. Yatay bir şişe takılan ve odun ateşinde pişirilen özel marine edilmiş kuzu etinden yapılır. Çağ adı verilen küçük şişlerle kesilerek servis edilir.

2. Kadayıf Dolması​

Bu, Erzurum'a özgü, şerbetli ve tatlı bir lezzettir. Tel kadayıfın arasına ceviz konulup rulo şeklinde sarılır, kızartılır ve sıcak şerbete atılarak servis edilir.

3. Civil Peyniri​

Erzurum'a has, lifli ve tel tel ayrılan bir peynir çeşididir. Özellikle bölge kahvaltılarının vazgeçilmezidir.

4. Ayran Aşı (Hıngel/Hangel)​

Ayran Aşı: Buğday, nohut ve yoğurtla yapılan soğuk bir çorbadır.Hıngel/Hangel: Bir çeşit mantıdır. Hamur kare veya üçgen kesilir, kaynatılır ve üzerine bol tereyağında kavrulmuş soğan ve sarımsaklı yoğurt dökülerek servis edilir. Etli mantıdan farklı olarak içi boş da yapılır

Voleybolun İcadı (1895)​

Voleybol, 1895 yılında William G. Morgan adında bir Amerikalı beden eğitimi öğretmeni tarafından icat edilmiştir.

• Yer: Holyoke, Massachusetts, ABD'deki YMCA (Genç Hristiyan Erkekler Birliği).
• Amaç: Morgan, o dönemde popüler olan basketbolun yaşlı üyeler ve daha az atletik olan kişiler için çok sert olduğunu düşünüyordu. Amacı, daha az fiziksel temas içeren, eğlenceli ve dinlendirici bir kış sporu yaratmaktı.
• İlk Ad: Morgan, yeni oyununa başlangıçta "Mintonette" adını verdi.
• Ekipman: Basketbol topunun şambrelinin hafif olması nedeniyle vuruşlarda daha uygun olduğunu gördü, ancak daha sonra Spalding firmasına özel olarak hafif bir top yaptırdı. Ağ olarak ise tenis filesini yükselterek kullandı.

---

Gelişimi ve Adının Değişimi​

Adının Voleybola Dönüşmesi​

Morgan'ın yarattığı "Mintonette" oyunu, 1896 yılında Springfield Koleji'nde yapılan bir gösteri sırasında dikkat çekti.

• İsim Önerisi: Kolej profesörlerinden Alfred Halstead, topun sürekli olarak havada tutularak (volley) file üzerinden geçirilmesi prensibine dayanarak oyunun adının "Volley Ball" (Voleybol) olmasını önerdi. Bu isim hızla kabul gördü.

Kuralların Oluşturulması​

İlk kurallar, Morgan tarafından yazıldı ve ana prensipler şunlardı:

• File yüksekliği 1.98 metre.
• Oyun, her bir set 21 puana ulaşana kadar oynanıyordu.
• Sınırsız oyuncu ve sınırsız topa vurma hakkı vardı (bu kurallar zamanla değişmiştir).

---

Uluslararası Yayılımı​

Voleybol, YMCA ağı sayesinde hızla ABD dışına yayıldı:

• Kanada ve Asya: Oyun, 1900'lerin başında Kanada'ya ve ardından Hindistan, Çin ve Japonya gibi Asya ülkelerine ulaştı.
• Avrupa ve Türkiye: Voleybol, I. Dünya Savaşı sırasında Amerikalı askerler aracılığıyla Avrupa'ya yayıldı. Türkiye'ye ise resmi olarak 1919'da İstanbul'a gelen Amerikalı öğretmenler aracılığıyla girdi.
• Uluslararası Federasyon: 1947 yılında Paris'te Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) kuruldu ve bu, oyunun dünya çapında standart kurallarla oynanmasını sağladı.

Olimpik Statü Kazanması​

Voleybol, uluslararası alanda büyük bir spor dalı olarak tanınmasını Olimpiyat Oyunları'na borçludur:

• Olimpiyatlara Giriş: Voleybol, ilk kez 1964 Tokyo Olimpiyatları'nda resmi bir spor dalı olarak yer almıştır.

Bu hızlı gelişim süreci sayesinde voleybol, günümüzde 220'den fazla üye ülkeye sahip FIVB çatısı altında dünyanın en popüler takım sporlarından biri haline gelmiştir.

Orta Koridor

Orta Koridor, Çin'den başlayarak Hazar Denizi üzerinden Türkiye ve Avrupa'ya uzanan, Asya ile Avrupa arasındaki ticareti Rusya Federasyonu topraklarını bypass ederek gerçekleştirmeyi amaçlayan stratejik bir ulaşım ve ticaret güzergahıdır.

Bu koridorun en belirgin özelliği, multi-modal (çok modlu) bir yapıya sahip olmasıdır; yani yükler demiryolu, karayolu ve deniz yolu (feribot) kombinasyonuyla taşınır.

---

Orta Koridor'un Güzergahı​

Orta Koridor, teknik olarak Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Rotası (TITR) olarak bilinir ve güzergahı şöyledir:

1. Başlangıç: Çin (Doğu-Güneydoğu Asya'dan gelen yükler).
2. Orta Asya: Kazakistan (Demiryolu hattı).
3. Hazar Denizi Geçişi: Kazakistan'daki Aktau/Kuryk limanlarından feribotlarla yükleme yapılır.
4. Hazar Denizi'nin Aşılması: Hazar Denizi'nden Azerbaycan'daki Bakü (Alat) Limanı'na ulaşım.
5. Kafkasya: Azerbaycan ve Gürcistan (Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı).
6. Türkiye: Kars'tan ülkeye giriş yaparak demiryolu ile Batı'ya ve nihayetinde Marmaray Tüneli üzerinden Avrupa'ya bağlanır.
7. Avrupa: Türkiye üzerinden Balkanlar ve Orta Avrupa ülkelerine (Bulgaristan, Macaristan, vb.) dağıtım.

Neden Bu Kadar Önemli?​

Orta Koridor'un stratejik önemi ve avantajları şunlardır:

• Rusya'ya Alternatif (Jeopolitik Güvenlik): Kuzey Koridoru'na (Trans-Sibirya) doğrudan bir alternatif sunar. Bu, özellikle Rusya ile Batı arasındaki siyasi gerilimler ve yaptırımlar nedeniyle, ticaretin istikrarını ve güvenilirliğini artırır.
• Transit Süresi: Deniz yolu ile (Süveyş Kanalı) yapılan taşımacılığa kıyasla süre avantajı sunar. Deniz yolu 40-60 gün sürerken, Orta Koridor'da bu süre 15-20 gün aralığına düşmektedir.
• İkili İlişkiler: Türkiye ve Azerbaycan başta olmak üzere, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasındaki ekonomik ve kültürel bağları güçlendirir.
• Ekonomik Canlılık: Koridor üzerindeki ülkeler (Özellikle Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan) için önemli bir transit geliri ve ekonomik canlılık kaynağıdır.

Anadolu'nun Kalbinden Kars'a: Doğu Ekspresi'nin Büyülü Yolculuğu​

Doğu Ekspresi, bir tren yolculuğundan çok, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Taşımacılık'ın sunduğu Ankara'dan Kars'a uzanan masalsı bir maceradır. Özellikle kış aylarında, pencereden akıp giden karla örtülü beyaz manzaralar sayesinde, bu hat adeta "dünyanın en güzel demiryolu rotalarından biri" unvanını kazanır.

İki Kardeş Ekspres: Geleneksel ve Turistik​

Bu destansı yolculuğun iki farklı kahramanı var:

• 1. Geleneksel Doğu Ekspresi (Anadolu'nun Gündelik Rüyası): Bu tren, halkın asıl ulaşım aracıdır.
  • Konfor: Pulman (koltuklu), örtülü kuşetli ve yemekli vagonlarla hizmet verir.
  • Misyonu: Önceliği yolcu taşımacılığıdır. Duraklarda dakikalarla ölçülen kısa beklemeler yapar.

• 2. Turistik Doğu Ekspresi (Kış Masalının Seyahat Vagonu): Asıl ünü ve popülerliği getiren, fotoğrafçıların ve gezginlerin gözdesidir.
  • Konfor: Sadece yataklı ve yemekli vagonlardan oluşur; adeta rayların üzerindeki bir oteldir.
  • Misyonu: Turistik keşif. Erzincan ve Erzurum gibi kilit şehirlerde, yolcuların şehri gezmesine imkan tanıyan 2-3 saatlik uzun molalar verir. Bileti bulmak zor, fiyatı ise biraz daha "lüks"tür.

​

Durakları: Ankara'dan Kars'a Uzanırken Geçilen İnci Taneleri​

Ankara Garı'ndan kalkan bu çelik at, yol boyunca Anadolu'nun haritasını çizer. Ortalama 26 ila 31 saat süren bu destansı yolculukta geçtiği başlıca iller (Başlangıç ve Bitiş hariç) şunlardır:

• Ankara (Başlangıç)
• Kırıkkale
• Kayseri (Mantı ve tarihi)
• Sivas (Geniş bozkırların efendisi)
• Erzincan (Bakır işlemeciliği ve doğal güzellikler)
• Erzurum (Soğukların ve Cağ Kebabı'nın başkenti)
• Kars (Bitiş, Çıldır Gölü'nün buz festivali)

​

Zaman Tünelinde Başlangıç​

Bu efsanenin geçmişi iki ana döneme ayrılır:

• 1949: Geleneksel Ekspres Doğuyor.
  
  
  • Ana hat yolcu seferleri bu tarihte başladı. Güzergahı yıllar içinde değişti; Haydarpaşa'dan başlayan hat, 2012'de Hızlı Tren projeleri nedeniyle Ankara'ya taşındı.

• 2019: Turistik Ekspres Sahneye Çıkıyor.
  
  
  • Kış turizminin patlamasıyla, bu özel deneyimi sunmak üzere tasarlanan Turistik Doğu Ekspresi, 29 Mayıs 2019'da ilk seferini gerçekleştirerek tüm dünyanın dikkatini çekti!

Turkcell'in Hissedarlar Arenası​

Türkiye'nin teknoloji devi Turkcell, sadece bir telekomünikasyon şirketi değil; hisseleri Borsa İstanbul (BIST) ve küresel dev New York Borsası (NYSE)'nda dalgalanan, uluslararası bir yatırım savaşının sahnesidir! 2020'deki stratejik yeniden yapılanma, şirketin karmaşık ortaklık yapısını adeta yeniden yazarak, güç dengelerini netleştirdi.

Güç Merkezleri: Turkcell'in Ana Kumandanları​

Bugün Turkcell'in yönetim masasında oturan ve en büyük paya sahip olan üç ana aktör bulunmaktadır:

1. Türkiye Varlık Fonu (TVF):
   • Turkcell'in en büyük hissedarı konumunda olup, sermayedeki payı yaklaşık %26,2’dir. Türkiye Cumhuriyeti'nin stratejik yatırım kolu olan TVF, eski ortak Telia'nın hisselerini devralarak şirketin ana direği haline gelmiştir. Bu paya ek olarak, TVF şirketin yönetiminde kritik bir gücü temsil eden imtiyazlı oy hakkına da sahiptir.

1. IMTIS Holdings (LetterOne Grubu):
   • Bu uluslararası finans gücü, Turkcell'in yaklaşık %19,8 hissesine sahiptir. Rus milyarder Mikhail Fridman'ın liderliğindeki küresel yatırım devi Alfa Telekom'a bağlı olan IMTIS, şirketin finansal ve global stratejilerinde önemli bir ses sahibidir.

1. Halka Açık Yatırımcılar:
   • Şirketin hisselerinin yarısından fazlası, yaklaşık %54'ü, BIST ve NYSE'de işlem gören sayısız bireysel yatırımcı, emeklilik fonu ve dev kurumsal yatırımcının elindedir. Bu dev kitle, hissenin piyasa değerini ve canlılığını belirler.

Piyasaların Gizli Kahramanları:​

Halka açık dev payın içinde, dünyaca ünlü yatırım devleri de yer alır. Örneğin BlackRock ve The Vanguard Group gibi devasa fonlar, Turkcell'e olan global güveni temsil eden güçlü yatırımcılar arasındadır.

Genişletmek için tıkla ...

Bu sadeleşmiş yeni yapı sayesinde, yıllardır süregelen Çukurova Holding ve İsveçli Telia (Sonera) arasındaki dolambaçlı hisse ve hukuki mücadele dönemi, Turkcell için kesin olarak kapanmıştır.

Mersin Uluslararası Limanı (MIP)​

Mersin Uluslararası Limanı (MIP), sadece Türkiye'nin değil, tüm Doğu Akdeniz ticaret koridorunun en hayati ve en büyük konteyner limanlarından biri olarak parlamaktadır. Limanın işletmesi, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'ndan (TCDD) 11 Mayıs 2007 tarihinde 36 yıllık süreyle devralınan Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. (MIP) tarafından yürütülmektedir.

Küresel Sermaye ve Yerel Güç Dengesi​

MIP'nin ortaklık yapısı, uluslararası bir altyapı ittifakının en somut örneğidir. Özellikle 2017'deki büyük hisse devrinden sonra, limanın kontrolü küresel aktörlerin tecrübesiyle şekillenmiştir:

• PSA International (Singapur): Limanın en büyük hissedarı ve operasyonel beynidir. Singapur merkezli bu dünya devi, liman işletmeciliğinde liderdir ve MIP'ye uluslararası deneyimi ve en iyi uygulamaları aktarır.
• IFM Investors (Avustralya): 2017'de limana katılan güçlü bir yatırımcıdır. Avustralya merkezli bu dev uluslararası altyapı fonu, uzun vadeli yatırım taahhüdüyle limanın geleceğine güvence vermektedir.
• Akfen Holding (Türkiye): Limanın özelleştirme sürecindeki kurucu ortaklardandır. Türkiye'nin önde gelen altyapı yatırım holdingi olarak, operasyonda yerel bilginin ve deneyimin devamlılığını sağlar.

Kısacası, MIP'nin işletmesi, PSA International ve IFM Investors gibi dev yabancı sermayeli global fonlar ile güçlü yerli ortak Akfen Holding'in stratejik iş birliği sayesinde yürütülmektedir.

---

Kapasite: Ticaret Hacminin Dev Aynası​

MIP, sahip olduğu devasa kapasite sayesinde bölgesel bir ticaret merkezi olarak öne çıkar:

• Konteyner Elleçleme Hacmi: Liman, yıllık yaklaşık 3.6 Milyon TEU (Yirmi Ayak Eşdeğer Birim) konteyner elleçleme kapasitesine sahiptir. Bu rakam, limanın ne kadar yoğun bir ticaret akışını yönettiğini gösterir.
• Fiziksel Üstünlük: Dünyanın en büyük konteyner gemilerini bile ağırlayabilecek derinliğe ve altyapıya sahiptir.
• Lojistik Bütünlük: Gemi yüklerinin karayoluna ve demiryoluna aktarılmasında yüksek kapasiteli ve entegre yükleme-boşaltma hizmetleri sunar

Türkiye Ekonomisi ve Uluslararası Ticaret Açısından Önemi​

Mersin Limanı, Türkiye ekonomisinin can damarı ve bir stratejik köprü işlevi görür:

1. Güneydoğu ve İç Anadolu'nun Kapısı: Liman, başta Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Akdeniz bölgeleri olmak üzere, Türkiye'nin sanayi ve tarım ürünlerinin dünyaya açılan ana ihracat kapısıdır. Bu bölgelerdeki üreticiler için hayati bir rekabet avantajı sağlar.
2. Uluslararası Ticaret Koridoru: Liman, Ortadoğu (özellikle Irak ve Suriye), Karadeniz ve Akdeniz arasındaki kilit noktalardan biridir. Bu konumu sayesinde, Türkiye'yi uluslararası lojistik haritasında vazgeçilmez bir transit merkezi haline getirir.
3. İstihdam ve Yatırım: Liman operasyonları, bölge için büyük bir istihdam kaynağı yaratırken, uluslararası ortaklık yapısı sayesinde Türkiye'ye önemli miktarda yabancı sermaye girişi sağlamaktadır.

Başkent Tahran Taşınacak mı?​

İran'ın başkenti Tahran, sadece siyasetin değil, aynı zamanda ülkenin devasa nüfusunun, sanayisinin ve trafiğinin de kalbi. Ancak bu kalabalık ve dinamizm, şehri yönetilemez bir düğüme çevirmiş durumda. İran hükümeti, yıllardır dillendirilen ve artık kaçınılmaz hale gelen bir çözümü masaya yatırdı: Başkenti taşımak!

Bu radikal kararın arkasında, Tahran'ı yaşanmaz kılan ve ülkenin geleceğini tehdit eden dört büyük canavar yatıyor:

1. Nüfus Patlaması ve Yaşanılmaz Yoğunluk​

Tahran, bir zamanlar zarif ve yeşil bir şehirdi. Bugün ise metropol sınırları içinde 15 milyona yaklaşan nüfusuyla adeta patlamak üzeredir.

• Trafik Çilesi: Şehir, nefes alamayan bir trafik kâbusuna dönüşmüş durumda. Günün büyük bir kısmı yollarda geçiyor, bu da devasa bir ekonomik kayıp yaratıyor.
• Hava Kirliliği: Yoğun trafik ve sanayi, Tahran'ı dünyanın en kirli şehirlerinden biri haline getirmiştir. Kışın oluşan hava kilitlenmesi (inversiyon), halk sağlığını ciddi şekilde tehdit etmektedir.

2. Deprem Riski: Jeolojik Saatli Bomba​

Belki de başkenti taşımanın en hayati nedeni budur. Tahran, çok aktif deprem fay hatları üzerinde kurulmuştur. Uzmanlar, büyük bir depremin an meselesi olduğu konusunda sürekli uyarıyor.

• Felaket Senaryosu: Olası bir büyük depremde, Tahran'ın eski ve çarpık yapılaşması yüzünden yıkımın boyutu çok büyük olacaktır. Ülkenin tüm yönetim, iletişim ve ekonomik merkezinin tek bir noktada toplanmış olması, böyle bir felakette İran devletinin işlevselliğini tamamen yitirmesi anlamına gelecektir.
• Çözüm: Yeni başkentin, deprem riskinin çok daha düşük olduğu, jeolojik olarak daha stabil bir bölgede kurulması hedeflenmektedir.

3. Su Stresi ve Altyapı Çöküşü​

Tahran, giderek artan nüfusu beslemek için yeraltı su kaynaklarını hızla tüketmektedir.

• Kuraklık Tehlikesi: Şehir, kuraklık ve su kıtlığı tehdidi altındadır. Mevcut altyapı, bu devasa su ihtiyacını sürdürülebilir bir şekilde karşılayamamaktadır.
• Eski Altyapı: Yıllar içinde hızla büyüyen şehrin elektrik, su ve kanalizasyon sistemleri eski ve yetersiz kalmıştır.

4. Stratejik ve Güvenlik İhtiyacı​

Tahran'ın uluslararası hava saldırılarına ve diğer dış tehditlere karşı merkezi ve savunmasız konumu, güvenlik risklerini artırmaktadır.

• Dağıtma Stratejisi: Başkentin yeni bir yere taşınması, idari ve siyasi merkezlerin dağıtılması anlamına gelir. Bu, olası bir saldırı veya iç karışıklık durumunda devletin devamlılığını ve direncini artıracaktır.

Yeni Başkent Adayları ve Hedef​

İran, bu sorunlardan kaçmak için Tahran'ın mevcut sorunlarının yaşanmayacağı, daha seyrek nüfuslu, daha temiz ve jeolojik olarak daha güvenli bir kent yaratmayı hedefliyor. Başkent için öne çıkan adaylar genellikle Kum veya Semnan gibi şehirlerin yakınındaki, Tahran'dan çok uzak olmayan bölgelerdir.

İnanılmaz Rakamlarla Hindistan Nüfusu​

Hindistan, 2023 yılında Çin'i geride bırakarak resmen dünyanın en kalabalık ülkesi unvanını aldı. Bu devasa insan mozaiği, sadece sayılarla değil, aynı zamanda taşıdığı kültürel ve demografik özelliklerle de şaşırtıcıdır:

Nüfusa Dair Çarpıcı Gerçekler​

• Dünyanın Zirvesi: Hindistan'ın nüfusu, yaklaşık 1.44 milyarın üzerindedir. Bu sayı, dünya nüfusunun altıda birinden fazlasına tekabül eder. Yani, dünyadaki her altı kişiden biri Hindistan'da yaşıyor!
• Genç Güç (Demografik Temettü): Hindistan, dünyanın en genç nüfuslarından birine sahiptir. Ortanca yaş (median age) yalnızca 28 civarındadır. Bu, ülkenin devasa bir çalışma potansiyeline (demografik temettü) sahip olduğu anlamına gelir.
• Doğurganlık Hızı Dengesi: Geçmişte yüksek doğurganlık oranlarıyla bilinen Hindistan'da, toplam doğurganlık hızı (TFR) artık ortalama 2.0 seviyelerine düşmüştür. Bu, nüfus artışının yavaşladığını ve ülkenin artık yenilenme seviyesinin (2.1) altına yaklaştığını gösterir.
• Kentleşme Dalgası: Milyonlarca insan kırsal kesimden büyük şehirlere akın ediyor. Mumbai, Delhi ve Kalküta gibi şehirler, gezegenin en kalabalık ve en yoğun metropol alanları arasında yer alıyor.

---

Etnik Kökenler: Renklerin ve Dillerin Mozaği​

Hindistan'ı eşsiz kılan, sadece büyüklüğü değil, aynı zamanda barındırdığı inanılmaz etnik ve dilsel çeşitliliktir. Ülke, tek bir ırk veya milletin değil, yüzlerce farklı grubun evidir.

Ana Etnik ve Dil Aileleri​

Hindistan'ın nüfusu temel olarak iki büyük etnik ve dil ailesine ayrılır, ancak bu ayrım dahi devasa bir alt çeşitlilik barındırır:

1. Hint-Aryan Grubu (Kuzey ve Merkez Hâkimiyeti):
   • Bu grup, Hindistan nüfusunun yaklaşık %75'ini oluşturur ve Hint-Avrupa dil ailesine aittir.
   • Kuzey Hindistan'ın büyük bir bölümünü kapsar ve Hintçe başta olmak üzere, Bengalce, Marathi, Pencapça ve Guceratça gibi büyük dilleri konuşurlar. Bu gruplar, tarih boyunca kuzeyden gelen göç dalgalarıyla şekillenmiştir.

1. Dravid Grubu (Güneyin Köklü Halkları):
   • Bu grup, Hindistan nüfusunun yaklaşık %20'sini oluşturur ve daha çok ülkenin güney eyaletlerinde yoğunlaşmıştır. Hint-Aryan göçlerinden önce bölgede yaşayan en eski topluluklar arasında kabul edilirler.
   • Tamil, Telugu, Kannada ve Malayalam gibi köklü ve zengin edebiyata sahip dilleri konuşurlar.