Sosyal medyada Azerbaycan Türkçesi'yle gördüğüm birçok paylaşımda toplu taşımaya gelen zamlar ve toplu taşımanın pahalı olduğu yönünde ifadeler vardı. Burada sayı ve Türk Lirası karşılığı nezdinde konuşulsa da muhtemelen Azerbaycan'daki asgari ücret ve alım gücüyle ilgili bir durum.
@Güven Hoca Bakü'de otobüsleri kullandınız mı bilmiyorum ama Bakü toplu taşımasını yakından takip eden biri olarak hayranlık duyduğumu söylemek isterim. Müsaadenizle burada da biraz sistemi açıklamak istiyorum. 2015 yılına kadar tabir-i caizse Kocaeli ÖHO gibi bir toplu taşıma sistemi olan Bakü'de 2015 yılında bir modernleşme kararı alınıyor. Bu aşamada belediyeye ait olan BakuBus ve özel bir yüklenici olan Faiqoğlu elini taşın altına koyuyor. Zamanla AYNA (Azerbaycan Kara Taşımacılığı Ajansı, eski adıyla BNA) ihale usulü toplu taşımaya yöneliyor ve ihalede yüklenicilere sunduğu tek şart filo yaş ortalamasının düşük olması. Bu sebeple Bakü'de sürekli yeni otobüsler görüyorsunuz. Bizdeki "tahditli plaka" vb. uygulamalar yok. Bugün nüfusu Bursa kadar olan Bakü'ye baktığınızda 9 metrenin altındaki otobüsler çok nadirken, Karsan Jest vb. araçlar neredeyse hiç yokken, 12 metrelik otobüsler hattına göre değişmekle birlikte ortalama 6-7 dakikada bir vızır vızır geçiyor. Biz de Bursa'da 8 metre olsa mı diye tartışalım.
@Efe16 Türkiye'de maalesef ucuz hizmet/ürün sunmak cezalandırılıyor. Pahalıya iş yapana hiçbir şey olmuyor maalesef. İnsanlar kolayca alabilsin diye ucuza ekmek satan bakkalı bile mahkemelerde süründüren, birçok sektörde bunu önlemek için "taban fiyat uygulaması" gibi saçma sapan sistemler olduğu sürece biz ezilmeye devam ederiz. Bursa toplu taşıması nezdinde konuşacak olursam önce Burulaş ve Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin maddi zararının çözülmesi, yıllık bütçe fazlası açıklaması gerekir. Sonra bu özelleşmeye çözüm bulunmalı. Şu an Bursa toplu taşımasının koşulları gereği özelleştirmeyi mantıklı bulsak ta özel yükleniciler ucuz hizmet sunup sürümden kazanmak, bir hattın zararını başka bir hattın gelirinden sübvanse etmek gibi uygulamalara yanaşmıyor. Burulaş dahil herkes hiçbir maliyete katlanmadan silme para kazanmak istiyor ama öyle bir dünya yok. Tam kapasite yolcu taşındığı sürece araç büyüdükçe yolcu başı taşıma maliyeti düşer. Bu yüzden Bursa'da olabildiğince büyük araçlar, ne aşırı sık/ne de seyrek sefer aralıklarıyla maliyetleri gerçek anlamda düşürerek "ve tabii bu düşen maliyeti toplu taşıma ücretlerine yansıtarak" insanlar toplu taşımaya yönlendirilebilir.
Ama elektrikli de olsa arabayla bir yerlere gitmenin toplu taşımaya göre ucuz, hatta "bedava" olduğu düşüncesine katılmıyorum. Çünkü ilk aşamada aracı satın alma maliyeti var. Toplu taşımayı, toplu taşımaya arabanın fiyatı kadar ücret ödeyecek şekilde yoğun kullanmadığın sürece araba ile gitmek toplu taşımadan ucuz olmuyor. Şöyle netleştireyim, ortalama 1 milyon lira olan bir araçla toplu taşımaya göre ucuz/bedava gitmen için biniş ücreti 44 lira olan otobüse en az 22 bin defa binmiş olman gerekiyor. Onun dışında park sorunu, bakımlar, vergiler, sigorta gibi birçok kalem var.
