Karşılaştıma - Sıralama

1. İtalya
2. Tunus
3. Venezuela
4. Yunanistan
5. Peru
6. Şili
7. Meksika
8. Arjantin
9. Türkiye
10. Amerika Birleşik Devletleri
11. Fransa
12. Almanya
13. Macaristan HU
14. İran
15. Rusya
16. Brezilya
17. İsviçre
18. Kanada
19. İsveç
20. Portekiz

Türkiye ve Dünya Makarna Pazarı Hakkında Kısa Bilgi​

• İtalya'nın Liderliği: İtalya, kişi başına yıllık yaklaşık 23-25 kg tüketimle listenin değişmez lideridir.
• Tunus'un Durumu: Tunus'ta makarna (ve kuskus), devlet sübvansiyonları ve yerel beslenme alışkanlıkları sayesinde en temel gıdadır; kişi başı tüketim 17 kg civarındadır.
• Türkiye'nin Yükselişi: Türkiye son yıllarda hem üretim hem de tüketimde büyük atak yaptı. 2025 verilerine göre Türkiye, İtalya’nın ardından dünyanın en büyük 2. makarna ihracatçısı konumundadır. İç tüketimde ise kişi başı yaklaşık 8-9 kg ile dünyada ilk 10'da yer almaktadır.

1. ABD: ~900+ (Dünyanın en büyük kullanıcısı)
2. Türkiye: ~230-245 (ABD dışındaki en büyük filo)
3. Mısır: ~218-220
4. İsrail: ~175-180 (Aktif kullanımda çok yüksek tecrübeye sahip)
5. Güney Kore: ~160-167
6. Tayvan: ~140-150 (Viper modernizasyonuyla en modern filolardan biri)
7. Yunanistan: ~145-150
8. Pakistan: ~75-85
9. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE): ~78-80
10. Singapur: ~60-70
11. Tayland: ~50-60
12. Polonya: ~48
13. Belçika: ~45-50 (Uçaklarını yavaş yavaş F-35 ile değiştiriyor)
14. Şili: ~45-46
15. Portekiz: ~25-30
16. Ürdün: ~45-50
17. Hollanda: ~20-24 (Çoğunu Ukrayna'ya devrediyor/emekli ediyor)
18. Danimarka: ~30-35 (F-35'e geçiş sürecinde)
19. Fas: ~23-25
20. Ukrayna: ~10-20+ (2024-2025'te Batılı ülkelerin bağışlarıyla envantere girdi)

Önemli Notlar:​

• Ukrayna: 2024 yılından itibaren Danimarka, Hollanda ve Norveç gibi ülkelerden gelen bağışlarla listeye en son dahil olan ülkedir.
• Modernizasyon: Türkiye, ABD'den aldığı onayla mevcut F-16'larını en üst seviye olan Viper (Blok 70) seviyesine modernize etmekte ve yeni uçaklar almaktadır.
• Emeklilik: Belçika, Hollanda, Danimarka ve Norveç gibi Avrupa ülkeleri, F-16'larını emekli ederek F-35 beşinci nesil savaş uçaklarına geçiş yapmaktadır.

1. Türkiye (Dünyada taze hamsi tüketiminin ve kültürünün merkezidir.)
2. İtalya (Makarnalarda, pizzalarda ve mezelerde konserve/tuzlu hamsi kullanımı çok yüksektir.)
3. İspanya (Özellikle "Boquerones" ve konserve hamsi üretimi ve tüketimiyle Avrupa liderlerindendir.)
4. Peru (Dünyanın en büyük hamsi avcısıdır; büyük kısmı balık yağı olsa da yerel tüketim yüksektir.)
5. Vietnam (Hamsi, milli sosları olan "Nước mắm" balık sosunun ana maddesidir.)
6. Yunanistan (Ege mutfağında taze ve salamura hamsi çok popülerdir.)
7. Güney Kore (Kurutulmuş hamsi, çorba stoklarının ve atıştırmalıkların vazgeçilmezidir.)
8. Japonya (Hem taze hem de kurutulmuş olarak mutfaklarında geniş yer tutar.)
9. Fransa (Özellikle güney bölgelerinde ve gurme mutfağında konserve hamsi tüketimi fazladır.)
10. Tayland (Balık sosu üretimi ve kurutulmuş atıştırmalık hamsi tüketimi yaygındır.)
11. Filipinler ("Dilis" adıyla bilinen hamsi, kızartma ve atıştırmalık olarak çok sevilir.)
12. Endonezya (Hamsi, yerel sosların ve günlük öğünlerin temel protein kaynağıdır.)
13. Malezya ("Ikan Bilis" adıyla ulusal yemekleri Nasi Lemak'ın ana bileşenidir.)
14. ABD (Pizza ve Sezar salata sosu gibi hazır gıda sektöründe büyük bir tüketicidir.)
15. Rusya (Karadeniz ve Azak Denizi kıyısı nedeniyle taze ve tütsülenmiş hamsi tüketilir.)
16. Portekiz (Geleneksel deniz ürünleri mutfağında önemli bir yer tutar.)
17. Arjantin (Güney Atlantik hamsisi hem yerel tüketilir hem de ihraç edilir.)
18. Şili (Peru gibi büyük bir üretici ve bölgesel tüketicidir.)
19. Fas (Dünyanın en büyük konserve hamsi ihracatçılarından biridir, yerel tüketim de yüksektir.)
20. İngiltere (Özellikle "Gentleman's Relish" ve çeşitli soslarda konserve hamsi kullanılır.)

İlginç Bilgi​

• Kuzey Avrupa Karışıklığı: İsveç ve Finlandiya gibi ülkelerde "hamsi" (ansjovis) ismiyle satılan ürünler aslında genellikle çaça balığı (sprat) ile yapılır. Gerçek hamsi bu bölgelerde "sardalya" ailesiyle karıştırılabilir.
• Karadeniz Kültürü: Türkiye'de hamsi sadece bir balık değil; pilavından tatlısına kadar (hamsikoli vb.) geniş bir mutfak kültürünün adıdır.

1. ABD: 8.133 Ton
2. Almanya: 3.351 Ton
3. İtalya: 2.451 Ton
4. Fransa: 2.437 Ton
5. Rusya: 2.330 Ton
6. Çin: 2.304 Ton
7. İsviçre: 1.040 Ton
8. Hindistan: 880 Ton
9. Japonya: 846 Ton
10. Türkiye: 641 Ton
11. Hollanda: 612 Ton
12. Polonya: 515 Ton
13. Tayvan: 424 Ton
14. Portekiz: 383 Ton
15. Özbekistan: 361 Ton
16. Kazakistan: 324 Ton
17. Suudi Arabistan: 323 Ton SA
18. Birleşik Krallık (İngiltere): 310 Ton
19. Lübnan: 287 Ton
20. İspanya: 282 Ton

Dikkat Çeken Detaylar​

• Merkez Bankalarının Stratejisi: 2025 yılı boyunca merkez bankalarının %69'u jeopolitik riskler ve enflasyon nedeniyle altın alımlarını artırmıştır.
• Polonya'nın Atakları: Polonya, son iki yılın en agresif alıcılarından biri olarak listede hızla yükselmiştir.
• Uluslararası Kurumlar: Eğer ülkeler dışındaki kurumları listeye dahil edersek; IMF (Uluslararası Para Fonu) yaklaşık 2.814 ton ile aslında listenin 3. sırasında yer almaktadır. Aynı şekilde Avrupa Merkez Bankası (ECB) da yaklaşık 506 ton altına sahiptir.
• Türkiye'nin Payı: Türkiye'de altının toplam rezervler içindeki payı yaklaşık %48-50 seviyelerine ulaşarak stratejik bir öneme sahip olmuştur.

1. ABD: Yaklaşık 97.0 GW kapasite ve 94 aktif reaktör ile dünyanın lideridir.
2. Fransa: 63.0 GW kapasiteye sahiptir. Elektriğinin yaklaşık %67'sini nükleerden karşılar.
3. Çin: 58.1 GW kapasite ile 3. sıradadır ancak en çok yeni reaktör inşa eden ülkedir.
4. Rusya: 26.8 GW kapasite ve 36 aktif reaktör ile nükleer teknolojide devdir.
5. Güney Kore: 25.6 GW kapasiteye sahip olup 26 reaktör işletmektedir.
6. Kanada: 12.7 GW kapasite ile 17 reaktörle üretim yapmaktadır.
7. Ukrayna: 13.1 GW kapasiteye sahiptir; Avrupa'nın en büyük santrallerinden birine ev sahipliği yapar.
8. Japonya: 11.0 GW aktif kapasite (Birçok reaktör modernizasyon aşamasındadır).
9. İspanya: 7.1 GW kapasite ile 7 aktif reaktörü bulunmaktadır.
10. İsveç: 7.0 GW kapasite ile listenin ilk 10'unda yer alır.
11. Hindistan: 6.9 GW kapasiteye sahiptir ancak hızlı bir genişleme planı uygulamaktadır.
12. Birleşik Krallık: 5.9 GW kapasite ile nükleer enerjiyi ana enerji kaynaklarından biri olarak kullanır.
13. Birleşik Arap Emirlikleri: 5.3 GW kapasite (Barakah santrali ile listeye hızlı bir giriş yaptı).
14. Finlandiya: 4.4 GW kapasite ile kuzey Avrupa'nın önemli üreticisidir.
15. Çek Cumhuriyeti: 4.2 GW kapasiteye ve 6 aktif reaktöre sahiptir.
16. Belçika: 3.9 GW kapasite ile enerjisinin önemli bir kısmını buradan sağlar.
17. Pakistan: 3.3 GW kapasite ile 6 reaktör işletmektedir.
18. İsviçre: 3.0 GW kapasite ve 4 aktif reaktör ile listededir.
19. Slovakya: 2.3 GW kapasiteye sahiptir.
20. Macaristan: 1.9 GW kapasite ile listenin 20. sırasında yer almaktadır.

Kısa Bir Not​

1. ABD: 30.6 Trilyon Dolar
2. Çin: 19.4 Trilyon Dolar
3. Almanya: 5.0 Trilyon Dolar
4. Hindistan: 4.2 Trilyon Dolar (Japonya'yı geride bıraktı)
5. Japonya: 4.2 Trilyon Dolar
6. Birleşik Krallık (İngiltere): 3.9 Trilyon Dolar
7. Fransa: 3.3 Trilyon Dolar
8. İtalya: 2.5 Trilyon Dolar
9. Rusya: 2.5 Trilyon Dolar
10. Kanada: 2.2 Trilyon Dolar
11. Brezilya: 2.2 Trilyon Dolar
12. İspanya: 1.9 Trilyon Dolar
13. Meksika: 1.8 Trilyon Dolar
14. Güney Kore: 1.8 Trilyon Dolar
15. Avustralya: 1.8 Trilyon Dolar
16. Türkiye: 1.57 Trilyon Dolar
17. Endonezya: 1.4 Trilyon Dolar
18. Hollanda: 1.3 Trilyon Dolar
19. Suudi Arabistan: 1.2 Trilyon Dolar
20. Polonya: 1.04 Trilyon Dolar

1. Çin: ~46.100 km
2. İspanya: ~4.050 km
3. Fransa: ~2.735 km
4. Japonya: ~2.727 km
5. Almanya: ~1.650 km
6. Güney Kore: ~1.150 km
7. Türkiye: ~1.120 km (Ankara-Sivas hattı ile kapasite arttı)
8. İtalya: ~1.010 km
9. Suudi Arabistan: ~450 km
10. Özbekistan: ~344 km
11. Tayvan: ~332 km
12. Fas: ~323 km
13. Belçika: ~209 km
14. Endonezya: ~143 km
15. Hollanda: ~120 km
16. Birleşik Krallık: ~113 km
17. Rusya: ~110 km (Yüksek hıza tam uyumlu hatlar baz alınmıştır)
18. Danimarka: ~65 km
19. İsviçre: ~55 km (Yüksek hızlı tünel geçişleri dahil)
20. ABD: ~50 km (Tam yüksek hızlı standarttaki bölümler)

Dikkat Çeken Detaylar​

• Çin'in Dominasyonu: Çin, dünya üzerindeki toplam yüksek hızlı demiryolu ağının yaklaşık %70'inden fazlasına tek başına sahiptir.
• Türkiye'nin Başarısı: Türkiye, özellikle son yıllarda açılan Ankara-Sivas ve devam eden hatlarla birlikte Avrupa'da hat uzunluğu bakımından ilk 5, dünyada ise ilk 10 içerisindeki yerini sağlamlaştırmıştır.
• Tanım Farklılığı: Bu sıralamada trenlerin saatte 250 km ve üzeri hıza çıkabildiği "tam yüksek hızlı" hatlar baz alınmıştır. Mevcut hatların iyileştirilmesiyle hızın 200 km'ye çıkarıldığı "hızlı tren" hatları dahil edildiğinde ülkelerin km değerleri daha da artmaktadır.

Küresel Ligdeki Lokomotifler (İlk 100-200)​

1. İstanbul (Dünya sıralamasında ilk 50-70 bandı): Türkiye'nin tek "Alpha" şehri. Küresel finans, havacılık (İstanbul Havalimanı dünyada 1 numara) ve kültür merkezidir. GSYİH büyüklüğü bakımından birçok Avrupa ülkesinden büyüktür.
2. Ankara (Dünya sıralamasında ilk 150-200 bandı): Savunma sanayii, havacılık teknolojileri ve üniversite-sanayi iş birliği ile öne çıkar. "İdari ve teknolojik" merkezdir.
3. İzmir (Dünya sıralamasında ilk 200-250 bandı): Yenilenebilir enerji (rüzgar), liman ticareti ve yaşam kalitesi ile küresel yatırımcıların odağındadır.

Sanayi ve Ticaret Devleri (Dünya sıralamasında ilk 300-600 bandı)​

1. Kocaeli: Kimya ve otomotiv sanayiinin kalbidir. Kişi başı GSYİH'de Türkiye birincisidir.
2. Bursa: "Türkiye'nin Detroit'i". Otomotiv ve tekstil ihracatında bir dünya oyuncusudur.
3. Antalya: Turizm ve tarım teknolojilerinde dünya çapında bir markadır. Havalimanı trafiğiyle Avrupa'nın en yoğun merkezlerinden biridir.
4. Gaziantep: Gastronomi ve devasa organize sanayi bölgesiyle Ortadoğu ile Avrupa arasında üretim köprüsüdür.
5. Mersin: Akdeniz'in en stratejik limanlarından birine ve nükleer enerji yatırımlarına ev sahipliği yapar.
6. Tekirdağ: Lojistik avantajı ve sanayileşme hızıyla Avrupa yakasının yükselen yıldızıdır.
7. Konya: Tarım endüstrisi ve makine imalatında Orta Anadolu'nun en güçlü merkezidir.

Yükselen ve Potansiyeli Yüksek Şehirler (Dünya sıralamasında ilk 600-900 bandı)​

1. Adana: Tarıma dayalı sanayi ve enerji hatlarının geçiş noktasıdır.
2. Kayseri: Mobilya ve çelik kapı üretiminde dünya pazarlarına ihracat yapar.
3. Denizli: Tekstil ve mermer ihracatında küresel bir aktördür.
4. Eskişehir: Havacılık motorları üretimi ve "öğrenci dostu" şehir yapısıyla yaşam kalitesinde üst sıralardadır.
5. Manisa: Beyaz eşya ve elektronik üretiminde (Vestel City gibi) Avrupa'nın en büyük üretim üslerinden biridir.
6. Samsun: Karadeniz'in lojistik ve ticaret kapısıdır.
7. Sakarya: Raylı sistemler ve otomotiv sanayiinde devleşmektedir.
8. Aydın: Jeotermal enerji ve tarımsal ihracatta öncüdür.
9. Muğla: Turizm geliri ve yat turizminde dünya elitlerinin tercihidir.
10. Yalova: Kimya tersaneciliği ve stratejik konumuyla gelişim endeksinde hızla yükselmektedir.